Jak zmienia się mleko mamy po pierwszych 6-ciu miesiącach życia dziecka?
Mleko mamy ma zmienny skład, zależnie od wielu czynników. Po pierwsze na jego skład wpływa czas narodzin dziecka. Mleko mam wcześniaków zawiera więcej białka i składników wspierających odporność dziecka i dojrzewanie narządów wewnętrznych, układu nerwowego, wzroku i mózgu. W przypadku dzieci urodzonych o czasie, mleko mamy zawiera więcej białka i składników wspierających odporność w pierwszych dobach po porodzie. Jest wtedy gęstsze, ciemniejsze i zawiera mniej kalorii i tłuszczu, niż później (to mleko nazywane jest siarą). W drugim tygodniu życia dziecka skład mleka zmienia się i stabilizuje, rośnie zawartość węglowodanów (głównie laktozy) i tłuszczu. Około 2-3 tygodnia możemy mówić o tzw. mleku dojrzałym. Jego skład staje się zależny w większym stopniu od bieżących potrzeb dziecka: częstości karmień z piersi, stanu zdrowia dziecka, jego wieku, a nawet płci!
Po 6 miesiącu życia dziecka nie widać znacznych różnic w porównaniu do wcześniejszych miesięcy, kolejne zmiany w składzie mleka kobiecego są obserwowane u mam karmiących dzieci starsze niż 12 miesięcy (znowu rośnie zawartość białka i mleko ma często wyższą kaloryczność, niż w pierwszym roku życia).
Jakich najważniejszych składników może dostarczyć mleko mamy dziecku po 6-tym mż?
Po pierwsze mleko mamy jest źródłem makroskładników: białka, tłuszczu i węglowodanów. Dostarcza energii, nawadnia (w większości składa się w końcu z wody). Dostarcza też witamin i składników mineralnych np. wapnia, żelaza, magnezu, witaminy C, witamin z gruby B. Zawartość niektórych z nich jest zależna od spożycia mamy i suplementacji: witamina D, jod, witamina C, DHA, witamina B12 (dlatego Twój sposób odżywiania i zalecana suplementacja są ważne).
Po drugie mleko kobiece dostarcza składników o aktywnym biologicznym działaniu, które wspierają dojrzewanie organizmu dziecka (komórki macierzyste, białka, czynniki wzrostu, hormony), wspomagają trawienie i pomagają we wchłanianiu składników odżywczych (enzymy), wspomagają układ odpornościowy (przeciwciała, cytokiny, antyoksydanty), oraz dostarczają dobrych bakterii i oligosacharydów, które pozwalają na rozwój prawidłowej mikrobioty jelitowej (to ma znaczenie dla rozwoju układu nerwowego, pokarmowego, odpornościowego i ograniczenia stanów zapalnych).
Na dodatek w mleku kobiecym obecne są przeciwciała oraz inne składniki odpornościowe, które wspomagają walkę z infekcjami, patogenami w organizmie dziecka i ich skład zmienia się zależnie od tego co wokół Was się dzieje – jeśli mama lub dziecko są narażeni na atak wirusów lub bakterii, to wraz z mlekiem dziecko dostaje przeciwciała!
Czy i czemu przy rozszerzaniu diety dziecka po 6-tym mż warto nadal karmić piersią?
W trakcie rozszerzania diety do organizmu dziecka trafiają zupełnie nowe pokarmy. Jego układ pokarmowy musi nauczyć się z nimi radzić – trawić je i przyswajać składniki odżywcze, układ odpornościowy uczy się, jak reagować na obce białka pochodzące z jedzenia (np. białka mleka krowiego, jajka czy orzechów), a mikrobiota układu pokarmowego zmienia się, dostosowując do nowego sposobu odżywiania, w którym coraz więcej jest nowych produktów. Mleko mamy i obecne w nim aktywne składniki wymienione wyżej to ogromne wsparcie w całym tym procesie! Na dodatek w czasie rozszerzania diety dziecko potrzebuje czasu na naukę jedzenia, poznawanie nowych smaków, zbieranie pokarmu z łyżeczki, podnoszenie do ust kawałków jedzenia, żucie, gryzienia. To proces, który trwa, a w międzyczasie dziecko nadal polega na mleku, jako podstawowym źródle jedzenia i picia.
Czemu warto karmić piersią dłużej niż tylko pierwszych 6 miesięcy życia dziecka?
Światowa organizacja Zdrowia oraz Amerykańska Akademia Pediatrii zalecają kontynuowanie karmienia piersią przynajmniej do końca drugiego roku życia. W czasie rozszerzania diety mleko mamy stanowi znaczący element jadłospisu i dostarcza energii, makroskładników, witamin i składników mineralnych. Na dodatek wspiera organizm dziecka w rozwoju i trawieniu nowych pokarmów.
Mleko mamy jest też dla dziecka bezpieczną „bazą”. Maluchy mogą mieć gorsze i lepsze okresy w trakcie rozszerzania diety, mogą pojawić się infekcje, rosnące zęby, skoki rozwojowe. Dziecko uczy się też wielu nowych rzeczy, co staje się wyzwaniem dla układu nerwowego i może skutkować większą niż zwykle płaczliwością, wzmożoną potrzebą bliskości, nieprzespanymi nocami... Dziecko może jeść posiłki stałe mniej chętnie lub zupełnie ich odmawiać. A wtedy mleko mamy staje się jedynym lub prawie jedynym pokarmem, które dziecko chce jeść. Na dodatek jest napojem, wsparciem w walce z infekcjami, a ssanie piersi i przytulanie do mamy to pomoc w łagodzeniu bólu i stresu.
Może się zdarzyć, że przy rozszerzaniu diety nie karmimy już tak często i mogą pojawić się problemy z ilością mleka. Warto sięgnąć wtedy po Femaltiker Plus – produkt wspierający laktację.
Czy dłuższe kp służy także mamie?
Tak! Korzyści z karmienia piersią dla mamy obejmują obniżenie ryzyka osteoporozy i złamania kości udowej w okresie okołomenopauzalnym, niższe ryzyko nowotworu piersi i jajnika oraz cukrzycy typu II. Ryzyko jest tym niższe, im dłużej w ciągu swojego życia karmimy piersią.
Pamiętaj, że mleko mamy to najlepszy wybór dla Twojego dziecka. Jeśli masz jakieś problemy z karmieniem piersią lub/i dietą swoją i dziecka, zajrzyj na nasze profile na Facebooku i Instagramie @Mleko Mamy Rządzi – znajdziesz tam wiele materiałów, opracowanych przez ekspertów laktacyjnych i dietetycznych, które mogą ci pomóc. Przy kłopotach z laktacją możesz też sięgnąć po Femaltiker Plus lub po Milanellę complex i biom przy utrudnionym przepływie mleka.
A jeśli jeszcze jakieś pytania dotyczące diety laktacyjnej, rozszerzania diety dziecka czy inne tematy związane z laktacją chodzą Ci po głowie, koniecznie napisz do nas za pośrednictwem profilu facebookowego.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Opracowanie merytoryczne – Małgorzata Jackowska, specjalistka żywienia człowieka i dietetyki, zajmująca się tematyką żywienia niemowląt, małych dzieci. Autorka bloga www.malgorzatajackowska.com