Przyczyny, objawy i leczenie zapalenia piersi przy karmieniu piersią

Maria Lepucka, położna, certyfikowana doradczyni laktacyjna

Zapalenie piersi to dość częsty problem związany z laktacją – dotyczy od kilku do nawet 30% kobiet karmiących piersią. Najczęściej kojarzony jest z początkiem laktacji – z pierwszymi dobami karmienia piersią. I słusznie, bo właśnie wtedy pojawia się najczęściej. Ale może też zdarzyć się na każdym etapie laktacji. Jakie są przyczyny? Jak objawia się zapalenie piersi? Jak się je leczy? Odpowiada laktacyjna ekspertka – Maria Lepucka.

Bardzo często już w czasie ciąży kobiety pytają: „jak uniknąć zapalenia piersi”>. To jest bardzo dobre pytanie, bo najczęściej zapalenie piersi jest skutkiem nieprawidłowego postępowania w laktacji, zwłaszcza w okresie nawału pokarmu.

Jakie są przyczyny zapalenia piersi?

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną zapalenia piersi jest zatkanie przewodu mlecznego. To z kolei zwykle spowodowane jest nieprawidłowym postępowaniem w laktacji, zwłaszcza w okresie nawału pokarmu. I tak zapalenie piersi może być skutkiem:

- nieprawidłowej techniki karmienia,

- niedostatecznego opróżniania piersi lub odwrotnie - nadmiernej stymulacji piersi laktatorem,

- nadmiernego ucisku piersi (np. źle dobrana bielizna),

- mocnego masażu piersi,

- nagłego odstawienia dziecka od piersi.

Zdarza się także, że zapalenie piersi pojawia się wskutek uszkodzenia brodawek sutkowych, a nawet wskutek dużego stresu, przewlekłego napięcia u matki. Stres utrudnia prawidłowy wypływ mleka z piersi, co utrudnia z kolei jej opróżnienie.

Jakie są objawy zapalenia piersi?

Zapalenie piersi może mieć przebieg ostry (częściej) lub przewlekły. W pierwszym przypadku objawy pojawiają się nagle i są silne. Przede wszystkim jest to: ból piersi, obrzęk i zaczerwienienie. W dotyku część piersi jest twarda, obrzmiała, opuchnięta, cieplejsza i przy dotyku boli jeszcze bardziej. Dodatkowo mogą pojawić się objawy grypopodobne takie jak: osłabienie, bóle mięśni i głowy, zmęczenie. Bardzo często występuje także gorączka. Objawy ostrego zapalenia piersi można więc łatwo zauważyć.

Niekiedy zdarza się jednak, że przebieg zapalenia jest przewlekły czy podostry: objawy są umiarkowane i rozciągają się w czasie. Taka sytuacja jest również niebezpieczna, gdyż tak samo jak ostre zapalenie piersi, prowadzi do powikłań.

A powikłaniem nieleczonego lub źle leczonego zapalenia piersi może być ropień piersi.

Jak leczyć zapalenie piersi?

Gdy pojawią się niepokojące objawy, warto jak najszybciej spotkać się z doradcą laktacyjnym. To specjalista, który po dokładnym wywiadzie zbada piersi, dziecko, oceni technikę karmienia i postępowanie w laktacji oraz zaleci dalsze postępowanie i leczenie zapalenia piersi. Dodatkowo postara się ustalić przyczynę zapalenia piersi i poinstruuje, jak postępować dalej, by problem się nie powtórzył.

Może być także potrzebna wizyta u lekarza (np. rodzinnego lub ginekologa) w wypadku, gdyby konieczny był antybiotyk, a doradca laktacyjny nie mógłby wystawić recepty.

Dobór metody leczenia zależy od nasilenia objawów zapalenia oraz przyczyn problemu.

Antybiotykoterapia wskazana jest przy bardzo silnych objawach, przy towarzyszących uszkodzeniach brodawek lub wtedy, gdy brak jest poprawy po leczeniu bez stosowania antybiotyku.

Jakie metody warto wykorzystać przed ewentualnym podaniem antybiotyku?

Przede wszystkim – trzeba zacząć od tych, które są najbezpieczniejsze. Podanie antybiotyku powinno być podyktowane koniecznością ze względu na skutki uboczne.

Jako że najczęstszą przyczyną zapalenia piersi jest zaburzony przepływ mleka z powodu zatkanego przewodu mlecznego, to właśnie tym należy się zająć w pierwszej kolejności.

Bezpiecznym rozwiązaniem jest Milanella complex, zawierająca dwie naturalne substancje – lecytynę rzepakową i bromelainę z ananasa. Takie połączenie daje jednocześnie dwa efekty:

• ułatwia przepływ mleka w piersi

• i zmniejsza proces zapalny.

Czyli działa dokładnie na przyczynę dolegliwości. Lecytyna rzepakowa zmniejsza lepkość mleka i ułatwia jego przepływ (spożywane przez matkę tłuszcze mają wpływ na konsystencję mleka oraz rodzaj tłuszczów w nim zawartych).

W trakcie leczenia zapalenia piersi warto zadbać także o uzupełnienie mikrobioty kanalików mlecznych. To również ułatwi przepływ mleka, a jednocześnie będzie zapobiegać nawrotom zapaleń. Tu pomóc może Milanella biom. To połączenie bakterii probiotycznych Lactobacillus salivarius oraz prebiotyku – inuliny.

Milanella biom jest także świetnym sposobem na uzupełnienie mikrobioty piersi po antybiotykoterapii, jeśli okaże się potrzebna.

Poza odpowiednią suplementacją ważne jest prawidłowe postępowanie z piersiami. Przede wszystkim regularne opróżnianie, najlepiej poprzez przystawianie dziecka, a gdy nie jest to możliwe – przy użyciu laktatora. Przed oraz w trakcie karmienia i odciągania można DELIKATNIE masować pierś, jeśli nie powoduje to dyskomfortu. Z kolei po opróżnieniu piersi, warto zrobić zimny okład. W czasie zapalenia piersi warto też zadbać o odpoczynek, unikać w miarę możliwości stresu oraz zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu.

Jeśli wymienione metody naturalne oraz suplementacja nie wystarczą (lub przebieg zapalenia jest ostry), stosuje się także niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen), a w razie konieczności – zalecony przez specjalistę antybiotyk.

Po zakończeniu leczenia warto przestrzegać zasad prawidłowego postępowania, aby problem nie powtórzył się.

Pamiętaj, że mleko mamy to najlepszy wybór dla Twojego dziecka. Jeśli masz jakieś problemy z karmieniem piersią lub/i dietą swoją i dziecka, zajrzyj na nasze profile na Facebooku i Instagramie @Mleko Mamy Rządzi – znajdziesz tam wiele materiałów, opracowanych przez ekspertów laktacyjnych i dietetycznych, które mogą ci pomóc. Przy kłopotach z laktacją możesz też sięgnąć po Femaltiker Plus lub po Milanellę complex i biom przy utrudnionym przepływie mleka.

A jeśli jeszcze jakieś pytania dotyczące diety laktacyjnej, rozszerzania diety dziecka czy inne tematy związane z laktacją chodzą Ci po głowie, koniecznie napisz do nas za pośrednictwem profilu facebookowego.

Bibliografia:

1. Omranipour R, Vasigh M. Mastitis, Breast Abscess, and Granulomatous Mastitis. Adv Exp Med Biol. 2020;1252:53-61. doi: 10.1007/978-3-030-41596-9_7. PMID: 32816262.

2. Angelopoulou A, Field D, Ryan CA, Stanton C, Hill C, Ross RP. The microbiology and treatment of human mastitis. Med Microbiol Immunol. 2018 Apr;207(2):83-94. doi: 10.1007/s00430-017-0532-z. Epub 2018 Jan 19. PMID: 29350290.

3. Douglas P. Re-thinking benign inflammation of the lactating breast: Classification, prevention, and management. Womens Health (Lond). 2022 Jan-Dec;18:17455057221091349. doi: 10.1177/17455057221091349. PMID: 35441543; PMCID: PMC9024158.

4. Jiménez E, Manzano S, Schlembach D, Arciszewski K, Martin R, Ben Amor K, Roelofs M, Knol J, Rodríguez JM, Abou-Dakn M, Premium Study Group. Ligilactobacillus salivarius PS2 Supplementation during Pregnancy and Lactation Prevents Mastitis: A Randomised Controlled Trial. Microorganisms. 2021 Sep 11;9(9):1933. doi: 10.3390/microorganisms9091933. PMID: 34576828; PMCID: PMC8469334.