Badania dotyczące częstości występowania zaburzeń w jego aktywności mogą dotyczyć aż ¾ populacji Europejek [1]. W związku z tym 1989 r. Amerykański Instytutu Medycyny zarekomendował cholinę jako składnik niezbędny w diecie człowieka. Dobowe spożycie choliny dla kobiet karmiących powinno wynosić 550 mg. Taka ilość odpowiada spożyciu około 4 jaj kurzych dziennie [2].Ocena spożycia tego składnika z diety wykonana w krajach europejskich wskazuje na to, że wszystkie grupy wiekowe, a zatem także kobiety karmiące są narażone na niedobory choliny [3]. Badanie spożycia choliny przez kobiety karmiące wykonane w Polsce wykazało, że średnie spożycie jaj kurzych (najlepszego źródła choliny) to zaledwie 18 g czyli 2-3 sztuki na tydzień [4].
Cholina w organizmie człowieka jest niezbędna do prawidłowego rozwoju układu nerwowego, w tym struktur odpowiedzialnych za pamięć wzrokową. Jest składnikiem istotnego neuroprzekaźnika jakim jest acetylocholina oraz głównym składnikiem błon komórkowych i wspiera funkcjonowanie wątroby. Cholina jest także bardzo ważna jeśli chodzi o regulowanie odczytywania genów, poprzez dostarczanie cząstek chemicznych (reszt metylowych), które przyłączając się na nić DNA blokują odczytywanie niektórych genów o niekorzystnym wpływie na zdrowie człowieka [2]. Właściwe zmetylowanie konkretnych odcinków kodujących dany gen skutkuje korzystnym i długoterminowym wpływem ma zdrowotność dziecka. Niemowlęta urodzone przez matki spożywające cholinę w ciąży miały o 1/3 mniejsze stężenie kortyzolu (hormonu stresu) we krwi pępowinowej [5]. Może to wpływać na mniejszą aktywność nadnerczy. Nadmiar kortyzolu utrzymujący się przed dłuższy czas oddziałuje niekorzystnie na metabolizm i zdrowie, co jest przyczyną zwiększonego ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, otyłość czy schorzenia serca. Badania wskazują, że transport choliny przebiega preferencyjnie z krwiobiegu matki do gruczołu mlekowego. Jednocześnie obserwuje się mechanizm oszczędzający tj. redukcja wydalania choliny z moczem matki [6]. Dlatego też zawartość choliny w mleku ludzkim jest w znacznym stopniu uzależniona od jej spożycia przez matkę, a także powiązana z redukcją aktywności enzymu wątrobowego odpowiedzialnego za jej syntezę w organizmie [2]. Największe stężenie choliny znajduje się w mleku dojrzałym w porównaniu do siary [2]. Jeśli chodzi o prawidłowy rozwój dziecka karmionego piersią to ze względu na to, że cholina jest bardzo istotnym składnikiem znajdującym się w dużych ilościach w strukturach mózgu, ma zatem kolosalne znaczenie, jeśli chodzi rozwój umysłowy dziecka, który najintensywniej przebiega w okresie prenatalnym i do 2 r.ż.
Zatem korzystne z punktu widzenia rozwoju dziecka jest zapewnienie mu podaży optymalnej ilości choliny podczas tego okresu. W związku z tym, w przypadku dziecka karmionego piersią najefektywniejszym sposobem podaży choliny jest poprzez mleko matki. Badanie dotyczące 6 -miesięcznych niemowląt karmionych wyłącznie piersią wykazało, że wysokie stężenie choliny, DHA i luteiny w mleku matki koreluje z lepszymi wynikami pamięci wzrokowej – co odpowiada za funkcję rozpoznawania [7]. Badania wykazują, że dzieci kobiet spożywających wysokie dawki choliny od II trymestru ciąży miały znacznie lepsze wyniki testu określającego pamięć wzrokową w wieku 7 lat [8]. Badanie z podażą dużej porcji choliny kobietom karmiącym piersią wykazało istotny statystycznie wzrost zarówno choliny jak i jej metabolitów w mleku w porównaniu do grupy przyjmującej placebo [9]. Zatem to badanie wskazuje na cholinę jako czynnik modyfikujący wartość odżywczą mleka. Autorzy sugerują, że mechanizm dotyczący zmiany wartości odżywczej w grupie choliny może być związany z wpływem tego składnika na metabolizm i transport tłuszczy np. zwiększone wydzielanie trójglicerydów z wątroby [9].
1. da Costa et al. FASEB J.2014; 28:2970–2978
2. Zeisel SH. International Journal of women’s Health. 2013;5
3. Vennemann FB i wsp. Br J Nutr. 2015; 1:1-10
4. Weker H. et al. Roczniki PZH, 1999 50 nr 4; 435-443
5. Jiang, X. et al. FASEB J. 2012; 26, 3563– 3574
6. Davenport C i wsp. J Nutr Biochem. 2015;26(9):903-11
7. Ilcol YO i wsp. J Nutr Biochem. 2005;16(8):489-99
8. Boeke CE et al. Am J Epidemiol. 2013; 177(12):1338-47.
9. Fischer, L. M., et al. The American Journal of Clinical Nutrition 2010; 92(2): 336-346.
