Ile powinno przybierać dziecko kp w ciągu pierwszego roku życia?
Orientacyjnie przyjmuje się, że w pierwszym półroczu dziecko powinno podwoić masę urodzeniową, natomiast w ciągu roku, powinno ją potroić (oczywiście wartości orientacyjne, nie co do grama). Już po tym widać, że przyrost masy jest szybszy w pierwszym półroczu, a wolniejszy w drugim.
Mówiąc bardziej precyzyjnie, dziecko w wieku 0-3 mies. powinno przybierać 26-31g/d,
w wieku:
3-6 mies. 17-18 g/d,
6-9 mies. 12-13g/d,
9-12 mies. 9g/dobę.
Co to jest siatka centylowa i jak ją odczytywać?
Siatka centylowa pozwala nam zorientować się, jak przedstawia się waga i wzrost dziecka na tle całej populacji. Mamy oddzielne siatki do oceny masy ciała i oddzielne do oceny wzrostu i osobne dla chłopców i dziewczynek. Trzeba pamiętać, że obie wartości powinno rozpatrywać się razem, bo nie zawsze dziecko z masą na 10 centylu ma niedowagę, a dziecko na 97 nadwagę. Jeśli wzrost dziecka mieści się w sąsiednich kanałach centylowych mówimy o harmonijnym rozwoju.
Co oznacza 10 centyl wagi?
Oznacza, że na 100 dziewczynek w tym wieku co badane dziecko, 90 będzie ważyło więcej, a tylko 10 mniej. Natomiast centyl 50 oznacza, że dziecko jest pośrodku populacji. Centyl 90 będzie oznaczał, że na 100 dziewczynek w tym samym wieku co badane dziecko, tylko 10 będzie ważyło więcej, a 90 mniej. Co oczywiście nie oznacza, że dziecko ma nadwagę – jeśli wzrost jest w podobnie wysokim centylu, mamy po prostu duże dziecko.
Siatkę centylową odczytujemy zaznaczając na osiach wiek dziecka oraz wagę (lub wzrost). Na przecięciu wyprowadzonych z tych punktów linii, odczytujemy wartość centylową.
Dla dzieci karmionych piersią warto korzystać z siatek przygotowanych przez WHO.
Jak często powinno się ważyć dziecko?
Noworodek powinien być zważony najpóźniej tydzień po wyjściu ze szpitala i jeśli nie ma problemów z karmieniem, wystarczą ważenia dokonywane przez położną środowiskową oraz pediatrę podczas wizyt kontrolnych. Z czasem te wizyty są coraz rzadsze, ale dobrą praktyką będzie ważenie starszego niemowlęcia co najmniej raz w miesiącu.
Jeśli jednak są problemy z karmieniem, realizowany jest program odbudowy laktacji, dziecko jest wcześniakiem czy występują inne trudności, wtedy warto mieć wagę w domu i ważyć dziecko co 3-4 dni.
Od czego zależy przyrost wagi dziecka?
Przyrost masy ciała zależy przede wszystkim od ilości zjadanego przez dziecko pokarmu. Jeśli dziecko zjada za mało, nie będzie przybierało na wadze, a nawet może ją tracić. Dziecko lubiące zjeść więcej czy dziecko mamy z szybkim wypływem pokarmu, będzie miało duże przyrosty masy ciała.
Czy dziecko kp może mieć nadwagę?
Czy wtedy powinnam ograniczyć np. częstotliwość karmienia?
Zakres normy w przybieraniu na wadze u dzieci kp jest bardzo szeroki. Z reguły nie martwimy się, gdy dziecko rośnie szybko, bo wiemy, że gdy tylko zacznie się samodzielnie poruszać, bardzo szybko straci nagromadzony tłuszczyk. Warto wiedzieć, że mleko mamy zawiera hormony regulujące apetyt dziecka, więc z reguły je ono według swoich potrzeb, a jeśli przy tym rośnie szybko, nie wykluczone, że po prostu wyrośnie na dużego człowieka. (Zawsze warto popatrzeć na siebie. Jeśli rodzice są wysocy i są atletycznej budowy, trudno oczekiwać, że dziecko będzie malutkie). Nie ma potrzeby ograniczać karmień, gdyż może się to niekorzystnie odbić zarówno na dziecku jak i na laktacji.
Czy dziecko kp urodzone przez mamę cierpiącą na otyłość lub cukrzycę, może mieć skłonności do zbyt dużego przybierania na wadze?
Zarówno otyłość jak i cukrzyca typu II są chorobami cywilizacyjnymi i są zależne od trybu życia oraz nawyków żywieniowych danej osoby. Jeśli dziecko przejmie ten styl życia i te nawyki od mamy, wtedy rzeczywiście grozi mu zbyt duże przybieranie na wadze. Natomiast samo karmienie piersią stanowi profilaktykę otyłości w życiu dorosłym i nie istnieją żadne czynniki przekazywane przez mamę wraz z mlekiem, które mogłyby wywołać u dziecka nadwagę lub cukrzycę.
Na jakie nieprawidłowość powinnam zwrócić szczególną uwagę, jeśli chodzi o przyrost masy ciała dziecka kp?
Bardzo duże przyrosty masy ciała dziecka, rzędu 60-100g/dobę, mogą świadczyć o przejadaniu się przez malucha z powodu szybkiego wypływu mleka u mamy. Dzieci te często są niespokojne, mają wzdęty brzuszek, często oddają strzeliste, pieniste stolce. Jest to sytuacja wymagająca konsultacji laktacyjnej i być może wprowadzenia pewnych zmian w karmieniu, mających na celu poprawienie komfortu dziecka.
Oczywiście również druga skrajność, czyli zbyt małe przyrosty masy ciała, szczególnie w pierwszych tygodniach życia dziecka, są niepokojące. Nie chodzi tu o to, że dziecko ma się wpasować w tabelki i rosnąć tak jak nam się podoba. W tym wieku prawidłowe odżywienie jest krytycznie ważne dla rozwoju mózgu i nie można tego lekceważyć.
